W dobie powszechnego dostępu do Internetu cyberprzestępcy stosują coraz bardziej zaawansowane techniki manipulacji i oszustwa. Świadomość zagrożeń oraz umiejętność ich rozpoznawania jest kluczowa dla ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa w sieci. Manipulacja w sieci polega na celowym wpływaniu na emocje, decyzje lub poglądy użytkowników. Może mieć różne formy, od dezinformacji po socjotechniczne ataki mające na celu wyłudzenie danych lub pieniędzy. Typowe techniki manipulacji:

Fake newsy i dezinformacja

• Sensacyjne nagłówki, które wzbudzają silne emocje (strach, gniew, zdziwienie).

• Brak wiarygodnych źródeł lub podawanie fałszywych autorytetów.

• Celowe mieszanie faktów z opiniami, by wpłynąć na odbiorcę.

Jak się bronić?➡️ Weryfikuj informacje w kilku niezależnych źródłach.➡️ Sprawdzaj, czy dana strona lub profil jest wiarygodny.

Fałszywe autorytety i tzw. „eksperci”

• Osoby podszywające się pod naukowców, lekarzy, prawników, by zwiększyć swoją wiarygodność.

• Brak konkretów w wypowiedziach i manipulowanie emocjami („Nie chcą, żebyś to wiedział!”, „Musisz natychmiast działać!”).

Jak się bronić?➡️ Sprawdź, czy osoba rzeczywiście ma kwalifikacje, np. na oficjalnych stronach instytucji.➡️ Zachowaj ostrożność wobec sensacyjnych „odkryć”.

Manipulacja opinią publiczną (np. boty i farmy trolli)

• Masowe powielanie tych samych komentarzy na różnych portalach.

• Agresywne reakcje na próby rzeczowej dyskusji.

Jak się bronić?➡️ Sprawdź profil osoby komentującej – czy wygląda jak prawdziwy użytkownik?➡️ Unikaj angażowania się w „polityczne” i prowokacyjne dyskusje.

Techniki manipulacji emocjonalnej

• Wzbudzanie poczucia winy („Jeśli tego nie udostępnisz, to znaczy, że ci nie zależy”).

• Grożenie konsekwencjami („Twój profil zostanie usunięty, jeśli nie podasz swoich danych”).

Jak się bronić?➡️ Zastanów się, czy ktoś nie próbuje wywrzeć na tobie presji.➡️ Nie podejmuj decyzji pod wpływem silnych emocji.