Etyka w fundraisingu jest kluczowym elementem, który zapewnia przejrzystość, uczciwość i zaufanie wśród darczyńców oraz społeczności. Aby uniknąć oszustw i nieuczciwych praktyk, organizacje oraz osoby organizujące zbiórki muszą przestrzegać określonych zasad i standardów etycznych.

Oto kilka kluczowych zasad, które pomagają utrzymać wysoki standard etyki w fundraisingu:

1. Przejrzystość w kwestii celu zbiórki

• Jasne określenie celu: Każda kampania fundraisingowa powinna mieć jasno określony cel, który jest transparentny i zrozumiały dla darczyńców. Darczyńcy mają prawo wiedzieć, na co zostaną przeznaczone ich środki.

• Przejrzystość finansowa: Wszelkie zebrane fundusze powinny być wydawane zgodnie z celem zbiórki. Organizacja powinna regularnie informować darczyńców o postępach w realizacji celu i wydatkach.

2. Przestrzeganie prawa

• Zgodność z przepisami: Wszystkie zbiórki muszą być przeprowadzane zgodnie z obowiązującym prawem. To oznacza, że organizatorzy muszą uzyskać odpowiednie zgody i spełniać wszystkie wymogi związane z organizowaniem zbiórek publicznych.

• Legalność kampanii online: Zbiórki internetowe muszą spełniać przepisy prawa cywilnego i prawa ochrony danych osobowych (np. RODO w Unii Europejskiej). Organizatorzy muszą upewnić się, że platformy zbiórkowe są bezpieczne i zgodne z regulacjami prawnymi.

3. Dokładne informacje o organizatorach i odbiorcach środków

• Informacje o organizatorze: Organizatorzy zbiórek muszą jasno przedstawiać swoją tożsamość. Osoby odpowiedzialne za organizację akcji fundraisingowej powinny być łatwo identyfikowalne, a organizacja powinna być zarejestrowana w odpowiednich rejestrach.

• Dokumentacja odbiorców środków: Zbiórka powinna wskazywać, kto konkretnie będzie beneficjentem zebranych funduszy. Jeśli środki są przekazywane na rzecz konkretnej osoby lub grupy, organizatorzy powinni przedstawić odpowiednią dokumentację potwierdzającą tę sytuację.

4. Odpowiedzialność za pieniądze darczyńców

• Właściwe zarządzanie funduszami: Zebrane fundusze powinny być przechowywane i zarządzane w sposób odpowiedzialny. Organizacja musi przestrzegać wysokich standardów rachunkowości i audytu finansowego.

• Raportowanie i sprawozdania: Po zakończeniu zbiórki organizatorzy powinni opublikować szczegółowe raporty dotyczące wysokości zebranych środków oraz sposobu ich wykorzystania. Sprawozdania te powinny być dostępne dla darczyńców.

5. Zgoda darczyńcy i ochrona danych osobowych

• Zgoda na przekazanie darowizny: Darczyńcy powinni być świadomi, na co przekazują swoje pieniądze. Powinni wyrazić zgodę na przekazanie darowizny w sposób świadomy i dobrowolny.

• Ochrona danych osobowych: Wszelkie dane osobowe darczyńców muszą być chronione zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych, takimi jak RODO. Organizatorzy nie mogą wykorzystywać tych danych w celach innych niż te, na które darczyńca wyraził zgodę.

6. Unikanie manipulacji i wprowadzania w błąd

• Bez fałszywych obietnic: Organizatorzy muszą unikać składania obietnic, które nie są możliwe do spełnienia. Należy unikać manipulacji emocjonalnej i przedstawiania sytuacji w sposób wprowadzający w błąd, np. poprzez przedstawianie nierealistycznych celów.

• Szanuj darczyńców: Organizacje nie powinny wywierać presji na darczyńcach, aby przekazali pieniądze. Prośby o wsparcie muszą być przedstawiane w sposób szanujący wybór darczyńcy.

7. Edukacja i świadomość

• Edukacja darczyńców: Organizacje powinny edukować swoich darczyńców na temat fundraisingu, pokazując im, jak ważna jest ich rola w realizacji projektów społecznych. Powinni mieć dostęp do informacji o tym, jak są wykorzystywane ich pieniądze.

• Szkolenia dla organizatorów: Osoby organizujące zbiórki powinny być przeszkolone w zakresie etycznego prowadzenia kampanii fundraisingowych, aby uniknąć nieuczciwych praktyk i niezamierzonych błędów.

8. Współpraca z wiarygodnymi partnerami

• Sprawdzanie partnerów: Jeśli kampania fundraisingowa współpracuje z partnerami zewnętrznymi, takimi jak platformy do zbiórek online, firmy zajmujące się przetwarzaniem płatności czy influencerzy, należy upewnić się, że są oni wiarygodni i przestrzegają zasad etycznych.

• Zgodność z misją organizacji: Partnerzy powinni współpracować z organizacją, której misja i wartości są zgodne z ich własnymi, aby uniknąć sytuacji, w której fundraising zostanie wykorzystany w sposób sprzeczny z celami organizacji.

9. Zasady etyczne organizacji członkowskich

• Członkostwo w organizacjach branżowych: Istnieją organizacje, które zrzeszają profesjonalistów fundraisingowych, np. Polska Fundacja Fundraisingu. Członkostwo w takich organizacjach wiąże się z przestrzeganiem wysokich standardów etycznych i gwarantuje, że organizacja działa zgodnie z zasadami uczciwości.

10. Reakcja na oszustwa i nieuczciwe praktyki

• Zgłaszanie nieuczciwych praktyk: Każda próba oszustwa lub nieuczciwych praktyk powinna być zgłaszana odpowiednim służbom, w tym prokuraturze, aby zapobiec dalszym nadużyciom.

• Transparentność w rozwiązywaniu problemów: Organizacja, która popełni błąd lub zostanie oskarżona o nieuczciwość, powinna podjąć wszelkie kroki w celu wyjaśnienia sytuacji i odzyskania zaufania darczyńców.

Etyka w fundraisingu opiera się na uczciwości, przejrzystości i odpowiedzialności. Organizacje, które przestrzegają zasad etycznych, budują zaufanie swoich darczyńców i społeczności, co pozwala na długotrwałe wsparcie ich działań.